فروش مال غیر در معاملات ملکی | بررسی و پیامدهای حقوقی آن


فروش مال غیر یکی از جرایم مهم در حوزه حقوقی معاملات ملکی است که هم خریدار و هم فروشنده را با چالش‌های جدی مواجه می‌کند. در این مقاله، با تکیه بر یک نمونه پرونده فروش مال غیر به بررسی ابعاد حقوقی، پیامدهای کیفری و شرایط فروش مال غیر می‌پردازیم. همچنین به سؤالات رایج نظیر «آیا فروش مال غیر مطلق است یا مقید؟» یا «فروش مال غیر در اموال منقول و غیر منقول چه تفاوتی دارد؟» پاسخ خواهیم داد.

تعریف فروش مال غیر
بر اساس قوانین ایران، فروش مال غیر به معنای انتقال مالکیت مالی است که فروشنده، مالک آن نبوده یا از طرف مالک اختیار فروش آن را نداشته است. این موضوع در معاملات مال غیر، به‌خصوص در بخش املاک و زمین، بسیار رایج است و اغلب از ناآگاهی یا سوء‌نیت ناشی می‌شود.


بررسی جرم فروش مال غیر
از منظر قانونی، بررسی جرم فروش مال غیر نشان می‌دهد که این جرم از نوع کلاهبرداری و دارای مجازات حبس، جزای نقدی و جبران خسارت است. اگر پای فروش مال غیر منقول یا غیرمنقول (مانند زمین و ملک) در میان باشد، شدت مجازات بسته به نوع مال و قصد مجرمانه متفاوت خواهد بود.

شرایط فروش مال غیر
برای اینکه عملی تحت عنوان فروش مال غیر تلقی شود، شرایطی لازم است:

فرد، مالک قانونی مال نباشد؛
بدون اجازه یا وکالت، مال را منتقل کند؛
سوء نیت داشته باشد یا نسبت به مالکیت آگاه نباشد اما اقدام به فروش کند.
فروش مال غیر و معامله معارض
در بسیاری از موارد، فروش مال غیر و معامله معارض به‌طور هم‌زمان اتفاق می‌افتند. به‌عنوان مثال، فردی ممکن است یک ملک را به دو نفر مختلف بفروشد که این مورد نیز مصداق فروش مال غیر است و می‌تواند تحت عنوان جرم فروش زمین مال غیر پیگیری شود.

فروش مال غیر در اموال غیرمنقول و منقول
تفاوت عمده‌ای بین فروش مال غیر در اموال غیر منقول (مانند خانه و زمین) و فروش مال غیر در اموال منقول (مانند خودرو یا وسایل) وجود دارد. در موارد غیرمنقول، تأکید بر اسناد رسمی و پلاک ثبتی بسیار حیاتی است.

فروش مال غیر جرم مطلق است یا مقید؟
یکی از سؤالات متداول این است که فروش مال غیر جرم مطلق است یا مقید؟ پاسخ این است که این جرم مطلق است؛ یعنی صرف انجام عمل بدون توجه به تحقق نتیجه، جرم تلقی می‌شود. حتی اگر معامله نهایی نشود، ولی اقدام به فروش صورت گیرد، جرم محقق شده است.

خرید و فروش مال غیر چه مسئولیت‌هایی دارد؟
در خرید فروش مال غیر، خریدار نیز در صورتی‌که از غیرقانونی بودن معامله آگاه بوده باشد، می‌تواند مشمول مجازات شود. از این‌رو، بررسی اصالت مدارک و مالکیت پیش از عقد قرارداد حیاتی است.

نتیجه‌گیری
با توجه به گستردگی معاملات مال غیر و پیامدهای سنگین آن، توصیه می‌شود پیش از هرگونه اقدام برای خرید یا فروش، حتماً با وکیل متخصص در امور ملکی مشورت نمایید. اگر درگیر پرونده فروش مال غیر هستید یا نیاز به راهنمایی در مورد رای فروش مال غیر دارید، وکیل صالحی با سال‌ها تجربه در زمینه حقوقی، آماده ارائه مشاوره تخصصی به شماست.

نیاز به مشاوره حقوقی دارید؟
اگر درگیر موضوع فروش مال غیر هستید یا می‌خواهید از حقوق خود در یک معامله ملکی مطمئن شوید، همین حالا با ما تماس بگیرید. مشاوره تخصصی ما می‌تواند از وقوع مشکلات بزرگ جلوگیری کند.

می‌توانید برای دریافت مشاوره فوری و تخصصی با:

سیده معصومه صالحی – وکیل پایه یک دادگستری (تهران)
📞 واتساپ: ۰۹۱۲۲۴۳۱۸۹۸
📍 تخصص در امور خانواده، ملکی و حقوقی

🔹 این مقاله صرفاً جهت اطلاع‌رسانی است و جایگزین مشاوره تخصصی حقوقی نمی‌شود.